Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Stalowej Woli. Do najważniejszych z nich należą:

• • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Stalowej Woli na lata 2023-2028,

  • Stalowowolski Program Wspierania Rodziny na lata 2024-2026,

  • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2023-2024,

  • Stalowowolski Program Senioralny na lata 2024-2026,

  • Program Osłonowy dla Gminy Stalowa Wola pn. ,,Teleopieka",

  • Program z zakresu polityki społecznej "Aktywni 60+",

  • Program Osłonowy "Pomoc Gminy w zakresie dożywiania dzieci i młodzieży" na lata 2024-2028,

  • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2024-2027.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Miasta Stalowa Wola związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. 

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. 

Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Wydatki MOPS w Stalowej Woli w 2024 r. wyniosły łącznie 32.916.726, 72 zł, w tym środki pozabudżetowe – 1.423.531,24 zł. Na kwotę 31.493.195,48 składały się zadania własne, zlecone i dofinansowanie do zadań własnych, z czego 8.362.676,87 zł pochodziło ze środków zewnętrznych, a 23.130.518,61 zł z budżetu gminy.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez MOPS są: 

• środki własne miasta, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2024 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. W roku sprawozdawczym MOPS pozyskiwał środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych programów rządowych tj. „Asystent rodziny”, „Opieka 75+”, „Asystent Osobisty Osoby z Niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego, „Opieka wytchnieniowa”, „Korpus wsparcia seniorów”, „Posiłek w szkole i w domu”. 

Przy udziale środków finansowych pozyskanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych MOPS realizował projekt pt. „Mops bez barier!” w ramach Programu „Dostępna przestrzeń publiczna”.

W ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy realizował także projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie i koordynowanie Punktu Konsultacyjnego. MOPS w Stalowej Woli zabezpiecza również obsługę organizacyjno-techniczną i finansową Zespołu Interdyscyplinarnego i grup diagnostyczno - pomocowych.

Katalog form wsparcia jest różnorodny. MOPS realizuje świadczenia pieniężne oraz niepieniężne (w tym m.in.: posiłek, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, schronienie, niezbędne ubranie) ale przede wszystkim szeroko rozumianą pracę socjalną na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin, prowadzoną w indywidualnych sprawach a także w środowisku lokalnym oraz specjalistyczne poradnictwo prawne i psychologiczne. W każdym przypadku korzystania ze świadczeń pomocy społecznej realizowane było m.in. rzecznictwo, poradnictwo, udzielanie informacji, emocjonalne wsparcie. 

W 2024 r. z pomocy MOPS skorzystało 1.052 rodziny (1.749 osób w rodzinach). W wyniku rozeznanych potrzeb wydanych zostało łącznie 5.464 decyzji administracyjnych w sprawach świadczeń pomocy społecznej,

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2024 r.

• W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 588 rodzin, a niepieniężnymi 550 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 251 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2024 r.

Ogólny koszt Programu wyniósł 1.081.227 zł, z czego dotacja z budżetu państwa wyniosła 864.957 zł, natomiast udział własny gminy - 216.270 zł. Ponadto poniesione wydatki na posiłki w sytuacjach szczególnych realizowane w Restauracji "Stal" dla 52 osób, wyłącznie w ramach budżetu gminy, wyniosły 251.988,79 zł.

Udzielone formy wsparcia:

• Jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł - wypłacono dla 17 obywateli Ukrainy na kwotę 5.100 zł (dotacja FP, świadczenie zostało uchylone z dniem 1 lipca 2024 r.).

• Pracą socjalną objętych było 6 rodzin z terenu Ukrainy – 19 osób w tych rodzinach.

• Systematycznie podejmowana była również praca socjalna w dwóch rodzinach ukraińskich z uwagi na bezradność rodziców w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i demoralizację dzieci.

• Pracownicy socjalni Zespołu ds. Pomocy Rodzinie objęli nadzór nad realizacją praw i obowiązków opiekunów tymczasowych ustanawianych przez Sąd, nadzorem objętych było łącznie 6 opiekunów i 8 dzieci z rodzin ukraińskich. 

• Aktywizacja oraz integracja społeczna i kulturowa rodzin z dziećmi mieszkających na terenie miasta Stalowa Wola, w tym uchodźców wojennych z Ukrainy, poprzez organizację czasu wolnego w okresie ferii zimowych.

• Włączenie rodzin z dziećmi z Ukrainy w działania Klubu „Wesoła Gromadka” w ramach organizowania społeczności lokalnej.

• Projekt „Razem i aktywnie bez granic" okazał się skutecznym narzędziem wspierającym integrację i aktywizację społeczną kobiet, w szczególności tych z Ukrainy, mieszkających w Stalowej Woli.

• Realizacja dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy.

• Wypłata świadczeń rodzinnych obywatelom Ukrainy oraz stypendiów i zasiłków dla uczniów z Ukrainy.

• Zadania związane z nadaniem numeru PESEL i potwierdzenia tożsamości obywatelom Ukrainy.

• Świadczenia pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy.

Ochrona zdrowia nie należy zazwyczaj do obszarów generujących najwyższe wydatki w budżecie miasta, jednak mimo to zakres realizowanych działań jest szeroki i zróżnicowany. Podstawowe obowiązki samorządu w tym zakresie wynikają z ustawy o samorządzie gminnym, która wskazuje, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców należy do zadań własnych gminy – w tym także kwestie związane z ochroną zdrowia. Zakres szczegółowych kompetencji określają również inne przepisy, w szczególności ustawy dotyczące profilaktyki oraz przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii.

W omawianym okresie miasto realizowało głównie zadania w ramach programów zdrowotnych skierowanych do dzieci i seniorów, a także działań związanych z profilaktyką uzależnień oraz ograniczaniem skutków przemocy w rodzinie. Programy te obejmowały m.in. działania na rzecz zmniejszenia dostępności alkoholu oraz szeroko zakrojoną profilaktykę, skierowaną do dzieci, młodzieży i dorosłych.

Łączne wydatki bieżące w obszarze ochrony zdrowia w 2024 r. wyniosły ponad 10 mln, z czego wydatki bieżące to 5.408.844,48 zł zł. Pozostałą kwotę 5.092.609,87 zł przeznaczono na wydatki majątkowe m.in. na budowę Hospicjum wraz z Poradnią Medycyny Paliatywnej w Stalowej Woli oraz na zakup sprzętu do Poradni Kardiologicznej dla SP ZOZ ul. Kwiatkowskiego 1.

Wydatkowano również na przedsięwzięcia dotyczące przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one finansowaniu rehabilitacji oraz na profilaktycznych działaniach informacyjnych i edukacyjnych. Skierowane były one zarówno wobec dzieci i młodzieży, jak i rodzin.

Środki finansowe przeznaczone na przeciwdziałanie alkoholizmowi pozwoliły m. in. na zapewnienie funkcjonowania Świetlicy Socjoterapeutycznej „Oratorium”, Specjalistycznej Placówki Wsparcia Dziennego - Świetlica "Tęcza", Świetlic Środowiskowych „Uśmiech” i „Promyczek”, Punktu Konsultacyjnego „Kompas” oraz współfinansowanie Klubu Trzeźwego Życia.

• Świetlica Socjoterapeutyczna „Oratorium” opieką objęła 87 uczestników w wieku od 6 do 17 lat.

• Świetlica Socjoterapeutyczna „Tęcza” wraz z filią opieką objęły łącznie 94 uczestników w wieku od 5 do 15 lat.

• Świetlica Środowiskowa „Uśmiech” opieką objęła 32 uczestników w wieku od 6 lat.

• Świetlica Środowiskowa „Promyczek” opieką objęła 34 uczestników w wieku od 6 do 16 lat.

• Punkt Konsultacyjny „Kompas” mieści się przy ul. Hutniczej 8. W jego pomieszczeniach realizowane były działania edukacyjne i profilaktyczne. W siedzibie Punktu poza konsultacjami prowadzony jest również program korekcyjno-edukacyjny dla osób stosujących przemoc, w 2024 r. zrealizowano 2 jego edycje, uczestniczyło w nich 28 osób. W Punkcie odbyły się również warsztaty programu pn. „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców” oraz szkolenie realizatorów programu pn.: „Spójrz Inaczej kl. 1-3”. 

• Łącznie z oferty Klub Trzeźwego Życia, który jest miejscem wsparcia zarówno dla osób uzależnionych, jak i współuzależnionych, w 2024 r. skorzystało 134 osób. 

Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii

W okresie od stycznia do grudnia 2024 r. na działania wynikające z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii wydatkowano kwotę 2.329.799,49 zł.

W ramach tej kwoty realizowane były następujące działania:

• grupa terapeutyczna dla osób uzależnionych (sesje zapobiegania nawrotom choroby),

• zajęcia psychoedukacyjne otwarte dla osób pijących w sposób szkodliwy lub ryzykowny, uzależnionych,

• zajęcia terapeutyczne dla uzależnionych kobiet,

• doposażenie Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia,

• współfinansowanie Klubu Trzeźwego Życia prowadzonego przez MOPS,

• prowadzenie świetlic socjoterapeutycznych „Oratorium” i „Tęcza”, świetlic środowiskowych „Uśmiech” i „Promyczek”,

• pełnienie przez terapeutów uzależnień dyżurów w Punkcie Konsultacyjnym „Kompas”,

• prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej oraz działalności szkoleniowej („Szkoła dla Rodziców i Wychowawców”, „Program Wzmacniania Rodziny 10-14”, „Archipelag Skarbów”, „Spójrz Inaczej kl. 1-3”, „Bezpieczne Ferie”, „Bezpieczne Wakacje”).

Członkowie Komisji prowadzili również działania edukacyjno-kontrolne skierowane do sprzedawców napojów alkoholowych w sklepach oraz lokalach gastronomicznych.

Nieco ponad 71% wydatkowanych w 2024 r. środków zapisanych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii (na łączną kwotę 1.658.610 zł) przekazano w formie dotacji dla organizacji pozarządowych na realizację zadań własnych gminy ujętych w Programie oraz dla Powiatu Stalowowolskiego na doposażenie Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO. 

W ramach raportu przedstawione zostały najważniejsze działania związane z pomocą społeczną, wsparciem rodziny oraz zdrowiem. Dodatkowe i bardziej szczegółowe informacje są zawarte w sprawozdaniach z działalności poszczególnych instytucji.